Μεταπτυχιακά "φωτιά"...

Άρθρο της Ελευθεροτυπίας για τα μεταπτυχιακά, με αφορμή και το νέο νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά και την έρευνα που κατατέθηκε (όπως πάντα) στο θερινό Τμήμα της Βουλής.



ΜΕΧΡΙ 12.000 ΕΥΡΩ φτάνουν τα δίδακτρα * 435 προγράμματα δωρεάν και επί πληρωμή φέτος σε 21 ΑΕΙ

«Τσούζουν» τα μεταπτυχιακά

Της ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΥΡΙΤΣΗ

Μετά το πτυχίο, τι; Η πραγματοποίηση ενός Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) φαίνεται να αποτελεί την απάντηση για χιλιάδες αποφοίτους που επιλέγουν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στο επόμενο σκαλοπάτι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η εργασιακή ανασφάλεια, η ανεργία που ταλαιπωρεί τους νέους πτυχιούχους και οι πιέσεις της αγοράς εργασίας για εξειδικευμένο προσωπικό έχει οδηγήσει στην αλματώδη ανάπτυξη των ΠΜΣ.

Κι αν μέχρι την προηγούμενη δεκαετία οι μεταπτυχιακές σπουδές πραγματοποιούνταν από λίγους είτε σε ιδρύματα του εξωτερικού είτε στο εσωτερικό με την προοπτική της ακαδημαϊκής καριέρας, σήμερα ο αριθμός των προσφερόμενων αντικειμένων αυξήθηκε σημαντικά και μαζί τους και ο αριθμός των φοιτητών που ξεπερνάνε πλέον τους 56.000.

Τετρακόσια τριάντα πέντε ΠΜΣ (εγκεκριμένα από το υπουργείο Παιδείας) θα λειτουργήσουν το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008 σε 21 ελληνικά ΑΕΙ. Ο αριθμός τους αυξήθηκε πάνω από 50% σε σύγκριση με τέσσερα χρόνια πριν, καθώς το 2003 λειτούργησαν 280, το 2004 έφτασαν τα 340 και το 2006 άγγιξαν τα 368.

Τα περισσότερα μεταπτυχιακά προγράμματα για το 2007-2008 προσφέρουν το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (87), το Αριστοτέλειο (61) και τα Πανεπιστήμια Πατρών και Κρήτης (34). Ο αριθμός των μεταπτυχιακών τείνει μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, να υπερβεί αυτόν των προπτυχιακών τμημάτων, όπως για παράδειγμα στο ΕΜΠ όπου λειτουργούν 20 ΠΜΣ και εννέα σχολές.

Μεγάλη ώθηση στα μεταπτυχιακά προγράμματα έδωσαν τα υψηλά κονδύλια του 1ου ΕΠΕΑΕΚ μια δεκαετία πριν , όπως εξηγεί ο αντιπρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ, Γιάννης Μαΐστρος, και από τα οποία χρηματοδοτήθηκαν η σύσταση, η οργάνωση και οι υποδομές τους. Τα ΑΕΙ, μετά τη λήξη της χρηματοδότησης, έπρεπε να στηρίξουν μόνα τους τη συνέχιση της λειτουργίας τους, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να προβλέψουν την καταβολή διδάκτρων για τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους.

Σήμερα, υπάρχουν τμήματα με δίδακτρα που φτάνουν ακόμα και τα 12.000 ευρώ. Το κόστος για κάθε μεταπτυχιακό διαμορφώνεται ανάλογα με το τμήμα, το γνωστικό αντικείμενο και το πανεπιστήμιο. Αλλα για παράδειγμα κοστίζουν 7.500 ευρώ, άλλα παρέχονται δωρεάν (π.χ. στο ΕΜΠ) και άλλα με σαφώς χαμηλότερο κόστος. Γεγονός, πάντως, είναι ότι οι ανισότητες στα δίδακτρα απαντούν και σε προγράμματα με παρεμφερή γνωστικό αντικείμενο. Ετσι, το ΠΜΣ «Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών» στο Πάντειο παρέχεται δωρεάν, στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο απαιτεί 3.500 ευρώ, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών 1.762 ευρώ και στο Πανεπιστήμιο Πειραιά 7.000 ευρώ.

Αναπόφευκτα, λοιπόν, δημιουργούνται δύο κύκλοι σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αυτή του προπτυχιακού και δωρεάν προγράμματος σπουδών και αυτή των μεταπτυχιακών σπουδών με τσουχτερά πολλές φορές δίδακτρα. Η ζήτηση είναι έντονη, με αιτήσεις που ξεπερνούν κατά πολύ τις διαθέσιμες θέσεις, και έχει οδηγήσει στη δημιουργία διαφορετικών τμημάτων για πλήρη ή μερική φοίτηση, αλλά και για στελέχη ή εργαζομένους. Τα κριτήρια εισαγωγής διαφοροποιούνται κι αυτά ανά τμήμα και ειδίκευση, και προβλέπουν από γραπτή εξέταση και συνέντευξη μέχρι εργασιακή εμπειρία και γνώσεις ξένων γλωσσών.

Η ύπαρξη τόσων μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών οδηγεί σε υποβάθμιση των προπτυχιακών, εκτιμά ο αντιπρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ, ο οποίος αναφέρεται και στις ευθύνες των πανεπιστημιακών που, όπως λέει, συνέβαλαν στη σύσταση προγραμμάτων χωρίς αντιστοίχηση σε τομείς εργασίας ή με βραχύβια προοπτική, αλλά και στην αποκοπή μαθημάτων από τις προπτυχιακές σπουδές προκειμένου να εισαχθούν στις αντίστοιχες μεταπτυχιακές.

Τις περισσότερες αιτήσεις, πάντως, δέχονται τα τμήματα οικονομίας, διοίκησης και νέων τεχνολογιών, καθώς παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά απορρόφησης. Μια ανάγνωση, άλλωστε, των ανακοινώσεων μεγάλων εταιρειών για νέες θέσεις είναι αρκετή για να αντιληφθεί κανείς ότι στα προαπαιτούμενα των θέσεων που απαιτούν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προστίθεται και το μάστερ.

Αυτός ήταν και ο λόγος που ώθησε τον Θεόφιλο Γιαννακόπουλο, 22 χρόνων, απόφοιτο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου, να δηλώσει συμμετοχή στο μεταπτυχιακό της Διοίκησης Επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. «Δεν μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι θα πρέπει να πληρώσω 7. 500 ευρώ για μεταπτυχιακές σπουδές κι ας μην πλήρωσα για το πρώτο πτυχίο· μιλάμε για επιχείρηση και είναι λογικό να αποσκοπεί στο κέρδος. Αλλωστε, και στο εξωτερικό να πήγαινα το κόστος θα ήταν πολλαπλάσιο. Ολοι αργά ή γρήγορα θα κάνουν κάποιο μεταπτυχιακό, συμπληρώνει, αφού το χαρτί είναι πλέον απαραίτητο».

Αντίστοιχη εικόνα μάς μεταφέρει και η Σπυριδούλα Τέφα, που μόλις ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές σπουδές στο Μάνατζμεντ Τουρισμού με δίδακτρα ύψους 2.500 ευρώ για κάθε εξάμηνο. Το συνολικό κόστος όμως, όπως λέει, έφτασε τα 8.100 ευρώ, αφού ούτε τα συγγράμματα δεν παρέχονταν δωρεάν. «Τα λεφτά είναι πολλά, συμπληρώνει, και αν δεν υπήρχε οικονομική στήριξη από την οικογένειά μου δεν θα είχα τη δυνατότητα να τα καταφέρω. Αλλωστε η πλειονότητα των συμφοιτητών μου, που παράλληλα εργάζονταν, στα μέσα της χρονιάς τα παράτησαν».



ΣΧΕΤΙΚΗ ΠΡΟΚΥΡΗΞΗ ΤΩΝ ΕΑΑΚ-ΠΑΤΡΑΣ